Odsłony: 383

 

Witam na stronie pedagoga szkolnego

 

 

SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W NAUCE

Dzieci z tzw. specyficznymi trudnościami w uczeniu się, to takie, które mimo prawidłowego rozwoju umysłowego i korzystnych warunków szkolnych oraz środowiskowych nie mogą w przewidzianym czasie nauczyć się czytać i pisać albo liczyć. Wymienione trudności występują od początku nauki i są konsekwencją zaburzeń funkcji percepcyjno- motorycznych i ich integracji. Są to zaburzenia funkcji językowych, spostrzegania, motoryki, uwagi, pamięci.

Zaburzenia te określamy odrębnymi nazwami:

Dysleksja – specyficzne trudności w opanowaniu umiejętności czytania

Dysgrafia – specyficzne trudności w osiąganiu dobrego poziomu graficznego pisma

Dysortografia – specyficzne trudności w opanowaniu umiejętności poprawnego pisania

Dyskalkulia– specyficzne trudności w nauce matematyki

Wiele dzieci ma niska motywację do nauki, co może stanowić przyczynę trudności w uczeniu się, ale nie jest symptomem dysleksji.

DYSLEKSJA to przede wszystkim trudności w czytaniu i pisaniu, ale NIE TYLKO mechanizmy wywołujące dysleksję powodują także wiele innych objawów związanych z mową i uczeniem się;

problemy w czytaniu i pisaniu mogą wywołać trudności w innych przedmiotach szkolnych

– matematyce, historii, biologii czy nawet muzyce lub wychowaniu fizycznym;

konsekwencją dysleksji mogą stać się problemy emocjonalne – lęk szkolny, zaniżona samoocena, wycofanie czy depresja;

dysleksja w dorosłym życiu ogranicza możliwości wykonywania wielu zawodów wymagających szybkiego zapamiętywania i przetwarzania informacji mówionych lub pisanych.

DYSLEKSJA to problemy pojawiające się NIE TYLKO na początku szkolnej edukacji

jest to problem całego życia, występuje w każdym wieku, dotyczy też dorosłych;

jej wczesne symptomy można zauważyć już w przedszkolu (mówimy wtedy o tzw.

RYZYKU DYSLEKSJI)

DYSLEKSJA to trudności występujące zazwyczaj u dzieci INTELIGENTNYCH i PRACOWITYCH oraz ZMOTYWOWANYCH nie jest prawdą, że dysleksja to wymówka dla leniwych

odrabianie pracy domowej przez dzieci z dysleksją zajmuje zazwyczaj 2–3 razy więcej czasu niż przez rówieśników, a do tego często dochodzą zajęcia specjalistyczne i terapia – nic dziwnego, że pojawia się u nich zmęczenie, zniechęcenie czy nawet bunt;

diagnozę dysleksji stawia się WYŁĄCZNIE u dzieci o prawidłowym rozwoju intelektualnym – są to trudności specyficzne (nie da się ich wytłumaczyć jakimś oczywistym czynnikiem jak: słabe możliwości umysłowe, utrata słuchu czy przewlekła choroba).

 

Obraz trudności dziecka z dysleksją nie jest jednolity, co wynika z:

 

  • znacznych różnic indywidualnych między dziećmi w zakresie konfiguracji poszczególnych zdolności, temperamentu i osobowości;
  • występowania podtypów samej dysleksji – np. są dzieci, które czytają głośno,powoli i niepłynnie, a także takie, które czytają szybko, ale robią mnóstwo błędów;
  • współwystępowania zaburzeń neurorozwojowych –lubiąone łączyć się w grupy,  dysleksja i specyficzne zaburzenie językowe SLI, dysleksja z dysgrafią (trudności ruchowe utrudniające pisanie) i dyskalkulią (zaburzenia w uczeniu się matematyki) itp.

Dysleksji NIE POKONA intensywna nauka i wielokrotne powtórki osoby z dysleksją nie są w stanie (lub przychodzi im to powoli i z trudem) opanować umiejętności czytania i pisania z wykorzystaniem typowych metod dydaktycznych; potrzebują one:

-specjalnie dostosowanych metod – pozwalających lepiej sobie radzić z trudnościami, np. dla wielu z nich skuteczna w nauczaniu czytania jest metoda sylabowa;

–specjalistycznych zajęć, które można nazwać terapią, choć u dzieci młodszych mają one raczej charakter wspomagania rozwoju; na etapie szkolnym oferuje się dzieciom tzw. zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole lub w poradni;

objawy dysleksji nie ustępują wraz z wiekiem – towarzyszą człowiekowi przez całe życie, dlatego osoba z dysleksją potrzebuje wsparcia terapeutycznego i specjalistycznych działań edukacyjnych, aby zminimalizować jej skutki w codziennym życiu;

dzieci z dysleksją mają odmienne potrzeby edukacyjne niż rówieśnicy, potrzebują:

–metod nauczania dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb;

–pomocy specjalistów – psychologów, logopedów, pedagogów terapeutów.

Czym jest ryzyko dysleksji i u kogo występuje

 

Ryzyko dysleksji to zagrożenie wystąpieniem dysleksji, czyli podwyższone prawdopodobieństwo rozwinięcia się tego zaburzenia w przyszłości u konkretnego dziecka. Mówi się o nim przede wszystkim w okresie poprzedzającym rozpoczęcie formalnej nauki czytania i pisania, przed pójściem dziecka do szkoły. Z uwagi na to, że dzieci potrzebują czasu na biegłe opanowanie pisma, w Polsce o ryzyku dysleksji mówimy także w przypadku uczniów klas I – III szkoły podstawowej.

Ryzyko dysleksji może mieć dwa źródła:

  • dziedziczne–większe prawdopodobieństwo zaburzeń u dzieci, których krewni I stopnia – rodzice lub rodzeństwo – również mieli lub mają dysleksję;
  • powiązanezdeficytami w rozwoju psychomotorycznym i poznawczym dziecka w okresie poprzedzającym naukę w szkole i na jej progu.

Symptomy ryzyka dysleksji w poszczególnych grupach wiekowych:

Wiek niemowlęcy (0-pierwszy rok życia)

 

  • opóźniony lub nietypowy rozwój ruchowy,
  • minimalnedysfunkcjeneurologiczne (np. obniżony tonus mięśniowy, zbyt długo utrzymujące się pierwotne odruchy wrodzone),

Wiek poniemowlęcy (2-3 lata):

 

  • opóźnionyrozwójruchowy w obrębie motoryki dużej (trudności z utrzymaniem równowagi, opóźniony rozwój i automatyzacja chodu),
  • opóźnionyrozwójmotoryki małej (niezręczność manualna, nieporadność w samoobsłudze oraz zabawach manipulacyjnych),
  • słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa i opóźnienie rozwoju grafomotorycznego,
  • opóźnienie rozwoju

Wiek przedszkolny (3-5 lat):

 

  • niskasprawnośćruchowa w zakresie ruchów całego ciała, złe funkcjonowanie we wszelkich zabawach ruchowych (biegi, jazda na rowerze, ćwiczenia równoważne ),
  • słabasprawnośćw obrębie motoryki małej (trudność i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych i zabaw manipulacyjnych),
  • zaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa (niechęć dziecka do rysowania,

wykonywanie bardzo uproszczonych rysunków, nieprawidłowy chwyt narzędzi pisarskich),

  • zaburzeniafunkcjiwzrokowych objawiające się  in. trudnościami w rysowaniu, składaniu według wzoru obrazków, wykonywaniu układanek,
  • zaburzeniafunkcjijęzykowych (opóźniony rozwój mowy, nieprawidłowa

artykulacja wielu głosek, wydłużony okres posługiwania się neologizmami, trudności z zapamiętaniem krótkich wierszyków i piosenek, trudności z budowaniem wypowiedzi, ograniczony zasób słownictwa),

  • opóźniony rozwój lateralizacji i orientacji w schemacie ciała i

Klasa O (6-7 lat)

 

  • utrzymywanie się objawów obniżonej sprawności w zakresie motoryki dużej,
  • obniżonasprawnośćmanualna (trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie samoobsługi, trudności z opanowaniem prawidłowych nawyków ruchowych podczas rysowania i pisania),
  • zaburzonakoordynacjawzrokowo-ruchowa (utrzymujący się nieprawidłowy chwyt narzędzi pisarskich, trudności z rysowaniem szlaczków, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych),
  • zaburzeniafunkcjiwzrokowych (trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość, trudności z odróżnianiem kształtów podobnych, np.. figur geometrycznych i liter),

 

  • zaburzeniafunkcjijęzykowych (wadliwa wymowa, przekręcanie trudnych wyrazów, błędy w budowaniu wypowiedzi, błędy gramatyczne, dziecko nie radzi sobie z tworzeniem i rozpoznawaniem rymów, trudności z różnicowaniem podobnych głosek, ma problemy z odróżnianiem podobnie brzmiących słów,  kok–rok, budy– buty, kura–góra, mylenie nazw zbliżonych fonetycznie, trudności z dokonywaniem operacji analizy, syntezy, opuszczania, dodawania, zastępowania, analizowaniem struktury fonologicznej słów, ma trudności z podziałem słowa na sylaby, np. domy = do–my, z wyodrębnieniem pierwszej głoski w słowach, np. /d/ w dym, podawaniem słów rozpoczynających się daną sylabą i/lub głoską, ma problemy z łączeniem sylab w słowo, np. ta–lerz = talerz,
  • problemy z zapamiętaniem i zrozumieniem dłuższych poleceń słownych;
  • trudnościzzapamiętywaniem nazw, wiersza, piosenki, serii, sekwencji oraz więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie, nie potrafi wymienić pór roku w odpowiedniej kolejności,
  • opóźnienie rozwoju lateralizacji (brak ustalenia ręki dominującej, oburęczność),
  • zaburzona orientacja w schemacie ciała i przestrzeni,
  • zaburzona orientacja w czasie,
  • nasilone trudności w nauce czytania (czytanie bardzo wolne głównie w oparciu o

technikę głosowania, często bez poprawnej wtórnej syntezy, przekręcanie wyrazów, brak zrozumienia przeczytanego tekstu),

  • trudności w pierwszych próbach

Wiek szkolny (klasa I – III):

 

  • zaburzenia motoryki (mała sprawność ruchowa całego ciała, niechęćdouczestnictwa w zabawach ruchowych i lekcjach wychowania fizycznego),
  • obniżona sprawność ruchowa rąk (nie opanowane w pełniczynnościsamoobsługowe związane z ubieraniem się, myciem i jedzeniem),
  • zaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa (niechęć do rysowania i pisania, utrzymujący się nieprawidłowy chwyt izaburzeniatonusu mięśniowego przy pisaniu, trudności z rysowaniem szlaczków w liniaturze zeszytu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych, ogólny niski poziom graficzny rysunków i pisma),
  • utrzymujące się zaburzenia funkcji wzrokowych z objawami z poprzedniej grupy wiekowej oraz nasilonetrudnościz odróżnianiem kształtów podobnych (np. liter m-n, l-t-ł) lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. liter p-g-b-d),
  • zaburzenia funkcji językowych(wadliwawymowa, przekręcanie złożonych wyrazów, często przekręca słowa, np. mówi sosza (zamiast szosa), lora (zamiast rola), ma trudności z dzieleniem słów na głoski, trudności z pamięcią fonologiczną i sekwencyjną, trudności dotyczące zapamiętywania sekwencji nazw, sekwencji czasowej i sekwencji cyfr, wierszy, piosenek, tabliczki mnożenia),
  • utrzymywanie się oburęczności,

 

  • zaburzona orientacja wschemacieciała i przestrzeni (trudność z odróżnieniem prawej i lewej ręki, strony ciała, trudności z określaniem położenia przedmiotów względem siebie, nieprawidłowo nazywa stosunki przestrzenne (np. nad, pod)
  • pisanie liter i cyfr zwierciadlane i/lub zapisywanie wyrazów od prawej do lewej strony),
  • nasilone trudności wnauceczytania (niechętnie podejmuje próby czytania, zazwyczaj czyta wolniej niż rówieśnicy, czytając wyrazy, opuszcza, dodaje, przestawia, zamienia litery, bardzo wolne tempo czytania z prymitywną techniką głoskowania lub sylabizowania z wtórną syntezą słowa i nieliczne błędy, lub bardzo szybkie tempo czytania, lecz z licznymi błędami wynikającymi z domyślania się treści na podstawie kontekstu, niewłaściwe i słabe rozumienie przeczytanego tekstu),
  • trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z opóźnieniem rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej (trudność z zapamiętaniem kształtu rzadziej występujących liter, mylenie liter podobnych pod względem, np. l-t-ł, m-n, mylenie liter identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni: p-b-d-g, popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów, trudności z opanowaniem poprawnej pisowni wynikające z opóźnienia rozwoju fonologicznego aspektufunkcji językowych i pamięci fonologicznej, nasilone trudności podczas pisania ze słuchu pisząc, zazwyczaj opuszcza i/lub dodaje litery, np. grad – gad, górad, zazwyczaj przestawia i/lub zamienia głoski np. las – sal, los
  • zaburzona orientacja w czasie nie potrafi wymienić nazw dni tygodnia we właściwej kolejności.

W starszym wieku szkolnym (powyżej klasy czwartej) część objawów występujących u dzieci w etapie edukacji początkowej utrzymuje się a część zmienia swój obraz. U starszych uczniów z dysleksją rozwojową najczęściej stwierdza się:

  • wolne tempo czytania, niechęć do czytania,
  • nieprawidłową pisownię, w której dominują błędy ortograficzne,
  • trudności z zapamiętaniem: wierszy, terminów, nazw (np. miesięcy), dat, danych, numerów telefonu, przekręcanie nazwisk i nazw, liczb wielocyfrowych,
  • trudności w przedmiotach szkolnych, wymagających dobrej percepcji wzrokowej, przestrzennej i pamięci wzrokowej: w geografii – zła orientacja na mapie, wgeometrii – rysunek uproszczony, schematyczny, w chemii – niezapamiętywanie łańcuchów reakcji chemicznych,
  • trudności w przedmiotach szkolnych wymagających dobrej percepcji i pamięci słuchowej dźwięków mowy: w opanowaniu języków obcych, w biologii – w opanowaniu terminologii, w historii – w zapamiętywaniu nazwisk, nazw.

Wymienione objawy występują indywidualnie u dzieci z różnym nasileniem. Dynamicznie zmieniają się w toku rozwoju, edukacji oraz terapii dziecka.

 

Rodzic ma prawo szukać pomocy w poradni psychologiczno-pedagogicznej w rejonie swego zamieszkania. Psycholog i pedagog w poradni dokonają pogłębionej i specjalistycznej diagnozy ryzyka dysleksji dostosowanej do wieku dziecka. W efekcie rodzic otrzyma szczegółową opinię wskazującą mocne i słabe strony dziecka oraz zalecenia dotyczące wspomagania rozwoju, terapii i edukacji.

 

 

 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

OTYŁOŚĆ

Otyłość to nieprawidłowe i nadmierne zgromadzenie się tkanki tłuszczowej w organizmie powstające najczęściej w wyniku nadmiernego spożycia produktów wysoko energetycznych. Obecnie zaliczana jest do chorób przewlekłych i cywilizacyjnych.

Nadwaga i otyłość mogą spowodować trudności z koncentracją, brak energii, spadek nastroju, a nawet depresję. To schorzenie dotyka nawet 50% osób cierpiących z powodu otyłości. Najważniejsze, by pamiętać, że otyłość to poważna choroba, której nie można lekceważyć. Nieleczona może prowadzić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet do śmierci. Dlatego od najmłodszych lat należy zadbać o właściwe nawyki żywieniowe i dobrą sprawność fizyczną.

Problem otyłości i nadwagi dotyczy 10 proc. dzieci i młodzieży na świecie. Szacuje się, że do 2025 r. będzie 177 milionów 5 – 17 latków z nadwagą oraz 91 milionów z otyłością.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, w Europie otyłość dotyka przeciętnie jednego na trzech chłopców i jedną na pięć dziewczynek w wieku od sześciu do dziewięciu lat. Tak szybkie tępo wiąże się ze wzrostem liczby zachorowań na choroby związane z otyłością. Odnosząc się do tempa wzrostu otyłości przewiduje się, że w 2025 r. ok. 12 milionów dzieci będzie miało nieprawidłową tolerancję glukozy, 4 miliony zachoruje na cukrzycę typu 2, 27 milionów będzie miało nadciśnienie, a u 38 milionów dojdzie do stłuszczenia wątroby lub nagromadzenia tłuszczu w tym organie.

 

Czynniki środowiskowe sprzyjające otyłości

Żywienie - nadmierne spożywanie kalorii w stosunku do potrzeb, ale i nieprawidłowy skład diety (nasycone kwasy tłuszczowe, węglowodany proste), nieodpowiednia liczba posiłków w ciągu dnia (zbyt długie przerwy między posiłkami, niejedzenie śniadań).

Styl życia - zbyt mała aktywność fizyczna, siedzący tryb życia, mała ilość snu.

Czynniki ryzyka otyłości

  1. okres prenatalny i okołoporodowy
  • mała masa urodzeniowa (hipoteza Barkera - przystosowanie- mniejsze zużywanie energii);
  • duży przyrost masy ciała u matki w czasie ciąży, nadwaga lub otyłość przed zajściem w ciążę, duża masa urodzeniowa matki! - przenoszenie otyłości;
  • palenie papierosów przez matkę;
  • antybiotykoterapia u matki w II lub III trymestrze ciąży;
  • cukrzyca ciążowa u matki;
  • duża masa urodzeniowa;
  • poród przez cięcie cesarskie (nieprawidłowa kolonizacja przewodu pokarmowego przez bakterie).
  1. okres niemowlęcy i wczesnego dzieciństwa
  • antybiotykoterapia wczesna (pierwsze 2 lata życia - zaburzenie mikrobioty jelitowej);
  • niekarmienie piersią (brak protekcyjnego dziania adipokin);
  • krótki sen dziecka w okresie niemowlęcym (< 12 godzin);
  • szybki przyrost masy ciała (>9 kg w pierwszych 2 latach życia);

    Read more ...